Masz stronę PL i serwer na Cyprze? Będziesz odpowiadał przed polskim sądem

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE jest precedensowy. Wprowadza nową interpretację prawa. Głównie chodzi o łamanie praw autorskich i przestępstwa internetowe.

Rafał Lysik

Kogo dotyczy sprawa?

Tą informacją mogą być zainteresowane osoby które w szeroko pojęty sposób łamią prawo w internecie. Chodzi np. o naruszenia praw autorskich i inne wykroczenia lub przestępstwa popełniane w internecie.

Czym różni się wykroczenie lub przestępstwo popełnione w internecie od tego popełnionego w rzeczywistym środowisku?

Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa. Problem jest taki, że mimo tego że mieszkamy
 np. w Gorzowie Wlk. i w tym mieście popełniamy przestępstwo internetowe, to faktycznie płaszczyzna jego popełnienia może być inna. Wyobraźmy sobie sytuację, że np. umieszczamy nielegalne pliki w internecie, na cypryjskim serwerze. Pojawia się pytanie, czy przestępstwo popełniliśmy na Cyprze czy może w Gorzowie Wlk? Odpowiedź na to pytanie rozwieje wszelkie wątpliwości.

Popełnienie przestępstwa w internecie a rzeczywistość

Szeroko znany jest przypadek serwisu Chomikuj.pl. Bezsprzecznie serwis łamie prawa autorskie i prawa wydawców, jednak dotychczas prawo było bezradne. Popularny  chomik ma siedzibę na Cyprze i mówiąc obrazowo śmieje się z polskiego prawa i z bezradności wydawców. Właściciele serwisu udawali Greka i tłumaczyli, że oni nie łamali prawa, nie udostępniali utworów chronionych prawem autorskim. Jako utwór mam to na myśli dowolne dzieło, a więc np. utwór muzyczny, film video, książka w postaci elektronicznej.

Uwaga: wina serwisu Chomikuj polega na tym, że udostępnia on platformę która umożliwia omijanie praw autorskich. Tak więc serwis ten pośrednio odpowiada za łamanie praw autorskich.

Prawo autorskie w internecie

Za kilka dni do polskiego sądu trafi pozew zbiorowy wydawców skierowany przeciwko właścicielom Chomikuj. I polski sąd będzie musiał ten pozew rozpatrzyć a nie jak dotychczas wymigiwać się, że naruszenie prawa popełniono na Cyprze i tam należy dochodzić swoich praw. Muszę dodać gwoli wyjaśnienia, że Cypr jest postrzegany jako kraj o większych swobodach, w związku z tym trudniej wyegzekwować sprawiedliwość. To m.in. dlatego oraz z powodu niższych podatków wiele kasyn internetowych i brokerów giełdowych ma swoje siedziby na Cyprze.

Omijanie prawa w internecie: dotychczas było tak, że jeśli miałeś serwer w innym kraju, np. Cyprze, ale zawartość serwisu była kierowana stricte do odbiorców w Polsce, to było to traktowane jako naruszenie prawa na Cyprze.

Może słyszeliście, że często hakerzy umieszczają swoje skrypty ze złośliwym oprogramowaniem i strony służące wykradaniu informacji na serwerach chińskich czy rosyjskich. Kraje te uchodzą za zamknięte w pewnych kwestiach a jako gospodarcze potęgi nie lubią słuchać rozkazów malutkich. Dlatego jeśli władze malutkiego państwa X wyślą do takiego kraju żądanie udostępnienia danych identyfikujących osobę łamiącą prawo w internecie, to rzadko kiedy otrzymają odpowiedź.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Wyrok tego trybunału nosi sygnaturę akt C 173/11. Jego wymowa jest jednoznaczna. Jeśli serwis internetowy naruszający prawo autorskie skierowany jest do wydawców w danym kraju, np. w Polsce, to nieważne czy jest on zlokalizowany na serwerach w Rosji, na Cyprze czy w Chinach, do naruszenia prawa doszło w Polsce. W związku z tym pozew przeciwko właścicielom serwisu może być skierowany do polskiego sądu, gdyż ten jest właściwym organem do rozpatrzenia sprawy.

Wyrok ten jest bardzo ważny dla wszystkich krajów Unii Europejskiej, gdyż otworzy drogę do składania pozwów przeciw właścicielom serwisów naruszających prawo autorskie. Takie stanowisko potwierdza m.in. kancelaria prawna Łaszczuk & Wspólnicy. Na przykładzie serwisu Chomikuj adwokat Agnieszka Wiercińska-Krużewska z kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr mówi, że od początku była przekonana, że sądem właściwym do rozpatrzenia sprawy jest polski sąd. Uzasadnia to tym, że serwis Chomikuj z Cyprem nie ma nic wspólnego, a jego działalność skierowana jest na rynek polski.

Wyrok Trybunału w sprawie firmy Football Dataco

Sytuacja była następująca. Football Dataco posiada serwis internetowy poświęcony piłce nożnej i udostępniający treść dla odbiorców w Wielkiej Brytanii. Pewna niemiecka firma skopiowała bazę rozgrywek z tego serwisu i opublikowała na swoim serwisie. Firma niemiecka mimo iż swój serwis miała zlokalizowany w Niemczech, to rozpowszechniała skopiowane treści w jezyku angielskim dla odbiorcy w Wielkiej Brytanii.

Football Dataco widząc naruszenie prawa przez niemiecką firmę skierowała przeciwko niej pozew do sądu angielskiego. Ten jednak miał wątpliwości, czy jest organem właściwym dla rozpatrzenia sprawy. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ostatecznie rozwiązał tą kwestię. Trybunał Sprawiedliwości uznał, że do naruszenia prawa doszło w Wielkiej Brytanii.

Po czym można poznać, że serwis internetowy świadczy usługi dla danego kraju

W mojej ocenia można to bardzo łatwo i bardzo szybko rozpoznać. Istnieją widoczne znaki które świadczą, że serwis może świadczyć usługi na dany rynek. Należą do nich: kraj lokalizacji serwera, język treści w serwisie, zakupiona domena internetowa (np. pl), rejestrator domeny, właściciel serwera bądź firma, odbiorcy docelowi reklam serwisu.

Wydawcy pozywający Chomika chcą na razie zaprzestania łamania praw autorskich przez ten serwis. Bardzo prawdopodobne jest, że Chomik za kilkanaście dni przestanie działać. Zresztą odszkodowania można dochodzić w późniejszym okresie, potrzeba także czasu aby oszacować straty wydawców.